درمان با عسل یک روش سنتی است. در این مطالعه فعالیت ضدمیکروبی 84 نمونه عسل بررسی شد علیه هشت باکتری بیماریزا و دو قارچ. نمونه های عسل از ده منبع گلی متفاوت به دست آمده است. بررسیها نشان می دهد که اکثر نمونه های عسل می توانند در 50% w/v کاملا رشد همه باکتریها را مهار کنند. قارچها در مقایسه با باکتریها حساسیت کمتری نسبت به عسل دارند. برای درمان عفونتهای باکتریایی عسل کاربرد مفیدی دارد.
عسل به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده رشد باکتری ها مواد عفونت زخم را مهارمی کند. به عنوان نمونه رشد باکتری staphylococcus aurous توسط عسل مهار می شود. عمل ضد باکتریایی عسل به پراکسیدهیدروژن مربوط می شود که در موجود زنده با فعالیت کاتالازهای موجود در خون یا بافت کاهش می یابد. اگر عسل توسط مایعات بدن رقیق شود افزایش اسمولاریته موجب مهار کامل رشد باکتریها می شود.
Helicobacter pylori عامل سوء هاضمه است. رشد Helicobacter pylori در شرایط آزمایشگاهی با عسل مهار می شود از معده نمونه برداری شد و H. pylori از آنها ایزوله شد و در معرض عسل قرار گرفت. همگی به محلول 20% عسل حساس بودند. پس عسل در غلظت 20 % رشد H. pylori را مهار می کند.عسل به واسطه مکانیسم های کشندهی پراکسیدی و غیر پراکسیدی رشد H. pylori را متوقف می کند. خصوصیت اسموتیک عسل و حضور پراکسیدهیدروژن در آن مهم ترین پارامترهای موثر در از بین بردن H. pylori می باشد. خاصیت اسموتیک عسل اثر قویتری در کشتن H. pylori دارد.
عسل Manuka در سطح بالایی فعالیت ضدباکتری انجام می دهد. واریته های زیر توسط عسل مهار می شوند.
Staphylococcus aureus – s.epidemics- streptococcus pyogenes – Enterobacteriaceae
این عملکرد عسل از طریق مطالعاتی که در شرایط آزمایشگاهی و در موجود زنده انجام گرفته مشخص شده است و براساس ph پایین عسل،اسمولاریته بالا و تولید پراکسیدهیدروژن و فعالیت غیر پراکسیدی (inhabit) آن انجام می شود.
محلول 25% عسل رشد – shigella sansei Bacillus cereus – lstria monocytogen را کاهش می دهد.
همه نژادهای capacia Burkholderia نسبت به عسل با غلظت پایین حساس است عسل طبیعی با غلظت زیر 6% Bocapacia را مهار می کند و بعضی نژادهای این باکتری در غلظت 3% و حتی کمتر مهار می شوند. در چنین غلظت پایینی اسمولاریته به تنهایی عامل مهارکنندهی B. capacia نمی باشد. مکانیسمی که از طریق آن باکتریها مهارمی شوندهنوز کاملا شناخته نشده ولی اسمولاریتی – تکثیرپراکسیدهیدروژن و فیتوشیمیایی به فعالیت ضد باکتریایی عسل کمک می کند . اسمولاریته
عسل رقیق نشده رشد باکتریها را مهار می کند. عسل در درمان زخم های عفونی شده با B.capacia وجراحت پا نقش دارد.
منبع: داروهای اساسی در طب اسلامی حسین خیراندیش
