زهر زنبور عسل از قدیم مورد استفاده قرار می گرفته و در کشورهای ایران و بابل و مصر و هندوستان و نزد اسلاوها به عنوان درمان استعمال داشته است.
امروزه دانش پزشکی به زهر جنبه علمی درمانی داده است و ثابت نموده سم مزبور دارای خاصیت مغناطیسی و عناصری ارزنده و اسیدها و مواد ارگانیک از نوع استژنوز stereos می باشد و خصوصیات شیمیایی و فیزیولوژی زهر زنبور اصولا بستگی به ترکیب آلبومین آن دارد.
زهر زنبورعسل مایعی است تلخ مزه،دارای وزن مخصوص 1/131، بوی خاص و واکنش اسیدی که در مجاورت هوا به سرعت خشک می شودو در اثر خشک شدن 30 تا40 درصد آب آن از دست می رود. زهر زنبورعسل ترکیب پیچیده ایی دارد و دست کم 8 نوع پروتئین در آن شناسایی شده است. مهم ترین پروتئین های زهر زنبورعسل عبارتنداز:میلیتین،فسفولیپاز A و آپامین،پنج پروتئین دیگر دوپامین،هیستامین،پپتید منهدم کننده سلول های مست،مینامین و هیالوروینداز هستند.
میزان سمیت زهر زنبورعسل بیشتر از زهر زنبورهای خرمایی است. اما مشخص شده است که ترکیب زهر زنبورعسل مناطق مختلف یکسان است.
تاکنون از زهر زنبورعسل به روش مختلف در درمان برخی بیماریها از جمله: روماتیسم مفصلی،درد مفاصل و حساسیت شدید به زهر زنبورعسل استفاده شده ونتایج مثبتی گرفته شده است.
یکی از روشهای استفاده از زهر زنبورعسل مورد معالجه قرار داده اند. برخی نیز معتقدند با توجه به مشکلات تهیه زهر خالص، بهتر است عصاره ی قطعات بدن زنبورعسل به بدن بیماران تزریق شود،زیرا تهیه عصاره ی بدن زنبورعسل به مراتب کم هزینه تر از تهیه زهر خالص است و سمیت آن نیز کمتر از هر خالص است.
در تهیه زهر خالص زنبورعسل،معمولا از هر 20 کلنی زنبورعسل فقط یک گرم زهر خالص به دست می آید و این امر نشان می دهد که تهیه زهر خالص زنبورعسل عملی است بسیار پرهزینه،روش معمول برای تهیه زهر خالص این است که زنبورهای عسل کارگر را روی مخازن نایلونی قرار می دهند که ضمن تحریک آنها با شوک برقی،زنبورها نیش می زنند و زهرآن داخل مخزن نایلونی جمع می شود.
منبع: کتاب داروهای اساسی در طب اسلامی دکتر حسین خیراندیش
