مهمترین ترکیبات اساسی تشکیل دهنده ی عسل عبارتند از:
1- مواد قندی :
عسل دارای بیشترین مواد قندی است. مواد قندی هیچ محصول و فرآورده ی دیگری از این لحاظ با عسل برابری نمی کند. دانشمندان علوم تغذیه در تحقیقات جدید خود به این نتیجه رسیده اند که میزان مواد قندی موجود در عسل 75 تا 79 درصد وزن عسل را تشکیل می دهد.
2- مواد پروتئینی :
مواد پروتئینی موجود در عسل نیز قابل توجه است. این مواد سریعا هضم شده و قابل جذب می باشد. عسل دارای اسیدهای آمینه فراوان و مختلفی می باشد که شرح آن در این مجموعه موجب طولانی شدن بحث خواهد شد.
3- آنزیم های عسل :
عسل به مقدار فراوان دارای آنزیم هایی است که در فرآیند کاتالیزوری مواد شیمیایی شرکت کرده، در هضم و ساماندهی مواد مختلف غذایی در بدن کمک می کنند. به همین لحاظ عسل پر ارزش ترین ماده غذایی برای انسان به شمار می رود و به خاطر داشتن آنزیم های متنوع، عالیترین ماده غذایی و دارویی در فیزیولوژی بدن آدمی رقم زرده می شود.
4- املاح معدنی :
دانشمندان علوم تغذیه و زیست شناسی در مباحث مربوط به آنالیز ترکیبات عسل به این نتیجه رسیده اند که عسل از غنی ترین منابع املاح معدنی مورد نیاز بدن آدمی است. این عناصر عبارتند از : سدیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منگنز، آهن و مس. این عناصر مهم در تکوین عضلات و تشکیل استخوان ها و تقویت آن ها بسیار لازم و ضروری می باشند. به علاوه ریز مغذی های دیگری مانند روی، سلنیوم، نیکل و برخی شبه فلزات دیگر در عسل به مقدار کم وجود دارد که در فعالیت حیاتی سلول ها نقش مهمی را ایفا می کنند.
5- ویتامین های حیاتی:
امروزه اهمیت نقش ویتامین ها در سلامت انسان جای هیچ گونه بحث و تردیدی را باقی نگذاشته است. عسل طبیعی به عنوان یک اکسیر حیات بخش، دارای مقادیر فراوانی از انواع ویتامین های مورد نیاز بدن می باشد که نقشی عظیم را در فعالیت و فرآیندهای حیاتی برعهده دارند …
مهم ترین این ریز فاکتورهای حیاتی عبارتند از : ویتامین های B1. B2. B3 . B5.B6. B12 و ویتامین های H.D.G ، …
پژوهشگران در مراکز تحقیقاتی برای دستیابی به منابع سرشار حیاتی موجود در عسل در تلاش بوده و به دنبال کشف برکت های بی شماری هستند که خداوند در عسل نهاده است
6- هورمون ها و آنتی بیوتیک ها:
آزمایش های مختلف نشان داده است که عسل به مقدار فراوان حاوی هورمون های حیاتی برای فعالیت انسان است. هم چنین دارای آنتی کور یا آنتی بادی هایی می باشد که وظایف آن ها مقابله با میکروب های مضر برای انسان به شمار می رود. محلول عسل تازه به نسبت 50% عسل و 25% آب، اثرات میکروب کشی موثر بر باکتری های مختلف دارد.
عسل دارای مقدار کمی چربی (در موم) و مواد قلیایی می باشد که برای انسان مفید بوده و هیچ گونه اثر سوء و زیان باری بر فرآیند هضم ندارد. این ماده ی حیات بخش یکی از بزرگترین نعمت های الهی است که بر آدمیان ارزانی شده است؛ نعمتی که خداوند متعال در بیان ارزش و اهمیت آن می فرماید : « یخرج من بطونها شراب مختلف الوانه فیه شفاء للناس ».
منبع : کتاب سیاه دانه و عسل/ دکتر محمد دریایی